Veiligheid in Soedan?

“Ik hoop dat jullie levend thuiskomen.”  Onze doorreis door Soedan was voor een aantal vrienden de reden om voor ons leven te vrezen.  

Doordat we onze reis moesten uitstellen en onze route veranderden,  kwam vast te staan dat Soedan een belangrijk doorreisland wordt. Kijk je naar de kaart dan zie je dat er, wanneer je je beperkt tot Oostelijk Afrika, weinig alternatieven zijn.

Aanvankelijk waren we niet er niet gerust op en hebben ons voor dit land vooral voorbereid op veiligheid. We hebben de verschillende landenadviezen gelezen. Het advies van De Nederlandse overheid, van de Amerikaanse, de Britse, de Australische overheid. Daarnaast hebben we op officiële sites geprobeerd om helder te krijgen of een doorreis door Soedan veilig is.

We stuitten alleen op zorgelijke teksten, doorspekt met waarschuwingen. Ook de Nederlandse overheid waarschuwt: “Alle niet essentiële reizen worden ontraden.” Om duidelijk te krijgen of dit ook geldt voor het noordoosten van het land, dat niet in een conflictzone ligt, stuurden we een mailtje naar de Nederlandse Ambassade in Khartoum. Onze vragen werden correct, maar volstrekt nietszeggend beantwoord. 

Via de officiële instanties kwamen we niet verder. Omdat de berichten van de reizigers zoveel anders waren speurden we internet af naar reizigers die op dat moment in Soedan verbleven, of er net geweest waren. We stuurden een paar mailtjes en binnen een paar dagen stroomden de enthousiaste verhalen binnen. De reizigers waren unaniem positief. “Soedan is fantastisch, nergens tref je zo’n geweldige mensen.” Over de veiligheid schreven ze: “Van oorlog is in het noordoosten niets te merken, vrees daar niet voor jouw veiligheid of criminaliteit, vrees eerder voor Egypte en Ethiopië”.  “Misschien is het slecht, maar een dictatuur zoals Soedan reist voor toeristen wel veilig.”

We laten het hierbij en stellen onze route, waarvan Soedan onderdeel van uitmaakt, vast.

In (noordoost) Soedan voelen we ons veilig en merken niets van de onrust op andere plekken in het land. Het gaat echter te ver dat om te zeggen dat je er –indirect-  niets van merkt.

Zo spreken we in Khartoum een paar Britse jongens, die hun auto in de staatsgarage lieten repareren. Ze vertellen over de beschadigde auto’s die nog steeds vanuit Darfur naar de hoofdstad worden verplaatst. Gloednieuwe Landcruisers, doorboord met kogels. Bij een aantal auto’s was het verhaal achter de beschadigingen bekend. De Britse jongens hoorden bij die auto’s hoe ze onklaar gemaakt waren en hoe de inzittenden aan hun einde waren gekomen. Confronterende beelden en verhalen waar de jongens behoorlijk van onder de indruk zijn.

We ontvangen een mailtje van Rowan, een Aziatische vrouw die in Soedan werkzaam is voor de UN. We hadden haar ontmoet in Caïro en zouden haar opzoeken in Khartoum. Ze mailt dat een ontmoeting nu niet mogelijk is omdat ze in Darfur is (El Geneina, West Soedan) en ze daar voorlopig niet weg kan. Ze schrijft over de kidnappingen die vanaf februari om de haverklap plaatsvinden. De afgelopen maand zijn drie medewerkers van de internationale staf ontvoerd. Het is niet raadzaam als wij haar daar komen opzoeken.

Volgens de officiële informatie is er een bestand in Darfur en is het er relatief rustig. Volgens de informatie die we van de medewerkers krijgen die hier werkzaam zijn voor hulporganisaties, is er inderdaad geen sprake meer van een vuurlinie, een duidelijk gebied waarin stammen botsen met elkaar. Ze vertellen dat ze het nu veel gevaarlijker vinden. Door de vuurlinie was het duidelijk waar het geweld woekerde, je wist precies waar je moest zijn om het geweld te voorkomen. Nu is het geweld niet meer voorspelbaar. Muitende bendes trekken door de gebieden. Op onverwachte plekken werpen zij loeigevaarlijke hinderlagen op. Onduidelijk voor de hulptroepen is wie er in welk dorp of gebied de macht heeft. De medewerkers beschrijven het huidige geweld als ‘griezelig’, ‘oncontroleerbaar’ en als ‘veel gevaarlijker’. Een ernstig teken aan de wand is dat het Internationale Rode Kruis zich terug getrokken heeft uit dit gebied omdat het onwerkbaar is geworden voor haar personeel. Het Rode Kruis, wat goed doet, en altijd óveral aanwezig is.

Gebieden waar reizigers die we ontmoeten zich op oriënteren zijn de Nuba Mountains (een centrale plek in het land waar een stam leeft die reuzen (vanaf 2 meter) voortbrengt) en Zuid Soedan.

De steden zijn veilig, maar de wegen tussen de steden zijn dat beslist niet vanwege de bendes en de hinderlagen. De mensen van de internationale staf en Nederlandse Ambassade waarschuwen ons als we ze vragen om hun mening. “Ga niet!  Maar als je gaat kan het natuurlijk ook best meevallen. Met een beetje geluk zijn ze alleen geïnteresseerd in jouw auto……”

Wij voelen er niets voor om dit soort gevaren op te zoeken en beperken ons tot het noordoosten van het land. Op de kaart maakt dit gebied slechts een klein deel uit van het reusachtige Soedan. Reken je het om in kilometers, dan beslaat deze bescheiden hap uit het land een gebied van circa 1000 kilometer bij 1200 kilometer.