Verkeer in Egypte / Cairo

“Pas je wel op als je met de auto naar Cairo komt” waarschuwt Mirjam. “Het verkeer is hier chaos, ze komen echt van alle kanten. Als ze het zouden kunnen, zouden ze zelfs uit de lucht komen vallen”.

Vergeleken met Jordanië en Syrië is het niet eens zoveel drukker op de weg. Het weggebruik lijkt net zomin aan regels gebonden, maar het rijdt gejaagder, ongeduldiger, dichter op elkaar. Aan de deuken en beschadigingen te zien zoeken de auto’s elkaar vaak op. Er gaat geen dag voorbij zonder een klein botsinkje -of erger- te zien. Een auto zonder deuk is een bezienswaardigheid. Kan eigenlijk alleen een nieuwe auto zijn van maximaal een week oud of een toerist die met z’n eigen auto door het land reist.

De basis is in het verkeer in Cairo hetzelfde als in Nederland. Er zijn wegen, kruispunten (of eigenlijk meer U-turns), rotondes en een enkel keertje een verkeerslicht. Het gebruik ervan wijkt echter behoorlijk sterk af.

Om een indruk te geven volgt hier een opsomming:

Geniet van de keren dat je een verkeerslicht ziet. Op vrijwel alle kruispunten wordt het verkeer geregeld door verkeersagenten. Beschouw dit als een vriendelijk en behulpzaam gebaar van welwillende maar gezagontberende mannen. Steek je hand op zodra ze je tot stoppen manen, toeter zodat ze op tijd opzij kunnen springen en rij door. 

In een plaatsje op weg naar Alexandria stopten we bij een druk kruispunt voor een rood verkeerslicht. Auto’s die achter ons stonden, werden ongeduldig en begonnen te toeteren. “Wat krijgen we nou?” dachten we nog. “een verkeerslicht negeer je toch niet?” Toen zagen we dat het verkeerslicht waar wij voor stonden te wachten, het énige verkeerslicht op de hele kruising was.

Oeps, een beginnersfoutje! Beschouw verkeerslichten als een ornament op een kruising. Ook al staat er een instructie naast (je ziet soms een verkeerslicht met daarnaast een bord met uitleg wat de kleuren betekenen), negeer ze!

Kruispunten

Geniet ook van de keren dat er een kruispunt is. Meestal zijn die er niet en meestal lukt het je ook niet om op een potentieel verkeerspunt een weg over te steken. Om het aantal ongelukken drastisch te beperken wordt de linkerbaan van de rechterbaan gescheiden door een tenminste 60 cm hoge betonbalk. Die betonbalk wordt niet onderbroken op punten die bij ons een kruispunt heten. Rechtdoor rijden lukt in dat geval niet. Afslaan, waarbij je de andere baan oversteekt, lukt evenmin. Zelfs niet met een 4x4.

Op een paar punten wordt de betonbalk onderbroken. Het is een sport om deze punten te vinden en meestal wordt het geduld (en moed!) op de proef gesteld.

Volg de weg tot het eerste gat in de betonbalk. Wees geduldig: soms is het een kwestie van een paar meter, dit kan echter ook 5 km duren. Blijf in dat geval aan de linkerkant van de weg rijden en laat het verkeer rechts passeren.

Zie je zo’n gat, rem dan onmiddellijk. Het is namelijk een zeldzaamheid dat zo’n gat aangekondigd wordt. Scherpe ogen en een snelle reactie zijn onontbeerlijk.

Binnen een paar meter breng je de auto tot stilstand (ook op een overvolle 4-baansweg),

manoeuvreer de auto stapvoets (soms moet je een paar keer steken) door het gat en blijf stapvoets rijden totdat je de auto op de goede baan hebt staan. De lichtsignalen van de aanstormende auto’s zijn het teken dat ze je gezien hebben en dat ze proberen uit te wijken.

Rij in de richting waar je de weg wilt verlaten. Bereik je dat punt binnen een paar meter, wees volhardend en zet de neus van de auto in de richting waar je heen wilt. Achterliggende auto’s snappen dat en wijken uit.

Rotondes

Rotondes hebben een aantal op- en afritten. Rij de rotonde op, hou rechts aan als je rechtdoor wilt rijden of rechtsaf wilt slaan en kies de juiste afrit. Rij niet teveel aan de buitenkant van de rotonde in verband met tegenliggend verkeer en pas eveneens op voor tegenliggers bij het verlaten van de rotonde. Toeter als een ander te dicht in de buurt komt. Steek geërgerd je hand op als een ander jou aan de kant wil toeteren. Negeer dit verzoek!

Let bij het verlaten van de rotonde ook op de mensen die op straat staan te wachten op hun taxi of bus. Busjes en taxi’s stoppen in de bocht . Of vlak ervoor of erna.

Een rotonde mag je best links oprijden voor het geval je een U-turn wilt maken of gewoon linksaf wilt slaan (ipv ¾ rond). Uiteraard mag je in dat geval de rotonde ook rechts oprijden. Realiseer je dan wel dat je een langere weg (dit is verkwistend!) te gaan hebt voordat je de rotonde kan verlaten. Dit mag, maar hoeft niet! Dit doen de meesten dan ook niet.

Tip: pas dit principe ook toe wanneer je een afslag mist. Keer om (ook op een snelweg) en rij tegen de richting in naar de plek waar je de weg wilt verlaten. Wijk uit voor de ezelskarren en voetgangers. Toeter bij elke beweging.

Lukt dat niet, rij dan achteruit naar het punt waar je de snelweg wilt verlaten. Zie je dat meerdere automobilisten achteruit rijden, sluit dan aan in de file. (tip: pas op voor achteruitrijdende auto’s. Wij vermoeden dat achteruitrijden in geen enkele rijcursus is opgenomen.)

Gebruik van claxon en autoverlichting

Het gebruik van de claxon is vrij eenvoudig: toeter onafgebroken. De claxon is immers een middel waarmee je de andere weggebruiker kunt laten horen dat jij je ook op de weg voorbeweegt.
Het gebruik van de autoverlichting is iets ingewikkelder. De autoverlichting mag echter alléén gebruikt worden om anderen te laten zien dat je in de buurt bent. Bij het inhalen van een auto knipper je even met de lichten. Idem als je op een rustige weg een tegenligger ziet. Knipper even bij wijze van begroeting. Doe ze direct uit! Ook midden in de nacht.

Kijk er niet van op dat automobilisten je waarschuwen, wanneer de lampen van jouw auto nog branden na zonsopkomst. Idem bij zonsondergang. Zeer ongepast om op dat moment de lampen te ontsteken. Dit gedrag wordt onmiddellijk afgestraft door met licht seinende tegenliggers en met handgebaren.

Na zonsondergang werden wij eens van de weg gehaald door een verbolgen politieagent. Hij wilde weten waarom wij onze lampen aan hadden staan. “Uhh… omdat het donker is?… zodat ik de gaten in de weg kan zien?…” antwoordde Emiel verbaasd. Of we onmiddellijk de lampen wilden uitzetten. Nadat we dit bevel hadden opgevolgd mochten we weer zonder boete doorrijden.

Wegmarkeringen

Veel wegen zijn –net als in Nederland- gemarkeerd met strepen. In Nederland werkt dat als een prettige afbakening, weet je als chauffeur binnen welke ruimte je mag manoeuvreren en weet je wanneer je een reden hebt om te mopperen als een ander het waagt jouw ruimte in te nemen.

Een Egyptenaar in Cairo heeft die behoefte niet. Alleen als je erg verkwistend bezig wilt zijn, beweeg je jouw auto –tot grote ergernis van de Egyptenaar- voort binnen deze strepen.

Op een éénbaansweg passen met wat goede wil twee auto’s, op een tweebaansweg met gemak 3 auto’s en op een driebaansweg passen minimaal 4 tot 5 auto’s –gewoon rijdend- naast elkaar. Door elkaar eigenlijk. Bij flexibel weggebruik hoort nou eenmaal flexibel rijgedrag. Links inhalen doe je als dat het beste uitkomt. Rechts inhalen ook, kies anders dat net te smalle gaatje tussen twee auto’s door. Toeter even als je denkt dat je het spiegeltje van de ander (anderen) dreigt te raken en verwacht dat de ander voorkomt dat hij jou raakt.

De vluchtstrook

Een vluchtstrook bestaat officieel niet (althans.. dat denken wij). De rechterbaan van de weg (zo ook de linkerbaan of de tussenliggende banen) mag je gebruiken voor een korte pauze, een fotomoment een sociale ontmoeting of sleutelmoment als er iets aan de auto mankeert. Heb je iets te repareren onder de auto, ga er gerust onder liggen. Leg je benen dwars over de weg. Het verkeer dat met 120 km per uur voorbij suist ziet dat jij daar ligt, toetert en wijkt wel uit. Leg voor het geval jij daar ligt te sleutelen, voor alle veiligheid een steen één meter voor je kapotte auto, zodat iedereen weet dat jij daar ligt.

Voetgangers

Ook in het verkeer in Cairo komt de voetganger voor. Meestal lopen (of vaker: staan) ze aan de kant van de weg. Soms kiezen ze ervoor om de weg dwars over te steken. Bijvoorbeeld als ze aan de linkerkant van de weg wonen en aan de andere kant hun boodschappen willen doen. Of passagiers die door het busje aan de ene kant van de weg afgezet worden terwijl het bedrijf aan de andere kant gevestigd is. Doodnormale verplaatsing waarvoor geen uitleg nodig is. Of het nou een rustige dorpsweg of een meerbaans snelweg is, de dwarsoverstekende voetganger is een normaal verschijnsel dat in elk verkeerstype voorkomt en waar je altijd alert op moet zijn. Levensgevaarlijk (vooral voor zichzelf) zijn de passagiers van openbaar vervoerbusjes die graag over willen stappen op een ander busje. Op de meest onoverzichtelijke plekken stappen zij uit en rennen zij over de weg naar de plek waar zij verwachten verder te kunnen reizen.

Op het moment dat je –verdoofd door luid getoeter- links ingehaald wordt door een zwaar beladen, dreigend naar jou overhellende en kantelende (alleen het moment waarop is nog onbekend) vrachtwagen, rechts een opdringerige taxi tegen je opschuurt, je net opgeschrikt bent door een sleutelende vrachtwagenchauffeur wiens benen je ternauwernood hebt kunnen redden, een achterligger vindt dat er nog best een gaatje is tussen jou en die taxichauffeur en zijn plekje toeterend opeist, ontwijk svp de plotseling opdoemende overstekende voetganger of ezelskar of automobilist die er net achter is gekomen dat hij de afslag heeft gemist en probeert te keren. Rijd je dat moment 110 km per uur? Rem niet! Jouw achterligger is slechts een paar centimeter van jou verwijderd. Toeter onafgebroken en steek geërgerd jouw hand op. Soms helpt het door eventjes je ogen te sluiten, rustig tot 3 telt, en ze weer opent. Ga ervan uit dat de situatie inmiddels is opgelost of op zijn minst is veranderd.

Ben je aan het einde van de rit nog steeds ongeschonden, dank Allah, God, alle beschermengelen, of bedank –als dit alles voor jou geen betekenis heeft- voor ons part niemand. Realiseer je dat dit een unicum is en dat die deuk vanzelf een volgende keer ontstaat.

Een treurig feit is dat, wanneer je ernstig beschadigd raakt door een ontmoeting met andere verkeersgebruikers, de kans op overleven 50 maal kleiner is, dan wanneer je bij eenzelfde ongeval in Nederland betrokken raakt. De reden is vrij eenvoudig. Ambulances lukt het amper om door de verkeerschaos de plek van het ongeval te bereiken. Omdat een ambulance voor veel weggebruikers dezelfde status heeft als een willekeurige ongedurige passant, moet ook de redder in nood zich door het verkeer vechten, wat de snelheid niet bevorderd. En mocht je nog in leven zijn als ze je bereiken, dan wordt je naar een ziekenhuis gebracht waar je –je mag het hopen- geholpen wordt door een goed opgeleide arts. Heb je minder geluk, dan staat een persoon met connecties aan jouw bed. Connecties die het mogelijk hebben gemaakt dat het diploma met wat hulp (bijv. geld of een andere tegenprestatie) behaald is, waardoor deze persoon zich arts mag noemen.

Alleen al in de stad Cairo overlijden jaarlijks circa 8000 mensen in het verkeer.

Ondanks alle risico’s is dit verkeerstype goed voor de volgende medische klachten:

Heb je last van een luie hartspier, verstopte aderen, haperende zenuwbanen, hangende billen: boek een korte vakantie naar Cairo, huur een auto en stort je –liefst onvoorbereid- in het verkeer.

Binnen een paar seconden zijn de aderen doorgespoten, de zenuwbanen hyperactief, de billen gelift door verkrampte bilspieren en heeft de hartspier een boost gekregen waarop het minstens een jaar op kan teren.

Travelclinic Rotterdam heeft een onderzoek gedaan naar de risico's voor reizigers. Benieuwd naar de uitkomsten, klik dan door naar het artikel:Sterfkans Nederlanders hoogst in Afrika en Midden-Oosten

Verkeerslichten